Okulary, soczewki kontaktowe, operacja oczu – co wybrać?

Okulary i szkła korekcyjne

 Soczewki okularowe to soczewki optyczne, które mogą zmieniać kierunek padania promieni świetlnych, a tym samym korygować miejsce powstawania obrazu na siatkówce.Krótkowidze noszą tzw. soczewki rozpraszające, które rozprowadzają obraz na siatkówce, wyostrzając go w tej sposób.Podawaną moc poprzedza się wówczas znakiem minusa (-).Dalekowidze potrzebują z kolei soczewek skupiających, przesuwających miejsce tworzenia obrazu do przodu.Moc soczewki podaje się w tych przypadkach po znaku plusa (+).Pacjenci z astygmatyzmem potrzebują tzw. soczewek cylindrycznych, będących w stanie skorygować zniekształcony obraz.

Rodzaje soczewek okularowych

W przypadku młodszych osób wystarczy skorygować wady refrakcji, aby umożliwić poprawne widzenie na wszystkich odległościach. Starsi pacjenci potrzebują okularów o różnych mocach, odpowiednich na różne dystanse – krótkie, średnie i długie. Osoby te mogą korzystać z różnych, wymienionych poniżej typów szkieł korekcyjnych:

• Okulary o pojedynczej mocy mają, jak sama nazwa wskazuje, tylko jedną moc.
• Okulary dwuogniskowe mają dwie moce. Wyróżniają się wyraźną linią podziału między mocami: polem do widzenia dalekiego w górnej części szkła i polem do czytania w części dolnej.
• Okulary progresywne mają moc zmieniającą się od góry do dołu szkła. Poruszając gałką oczną w górę i w dół można dzięki temu rozwiązaniu uzyskać wyraźny obraz niezależnie od odległości.

Soczewki kontaktowe

Soczewki kontaktowe to specjalny rodzaj soczewek korekcyjnych, unoszących się na pokrywającym gałkę oczną filmie łzowym. Osoby o dużym stopniu krótko- lub dalekowzroczności widzą lepiej przez soczewki kontaktowe niż przez okulary. Wiele osób decyduje się na soczewki kontaktowe także z innych powodów – na przykład nie lubią nosić okularów, które przeszkadzają im podczas uprawiania sportu, w deszczu lub w momencie przejścia z ciepłego do chłodnego środowiska.

Rodzaje soczewek kontaktowych

Dostępnych jest kilka rodzajów soczewek kontaktowych. Z grubsza można je jednak podzielić na dwie grupy – twarde i miękkie. Soczewki twarde spoczywają na przezroczystej rogówce oka, która znajduje się przed tęczówką (czyli kolorową otoczką źrenicy), natomiast soczewki miękkie zakrywają rogówkę, ale spoczywają na spojówce (w zw. z czym lekko zachodzą poza rogówkę).

• Soczewki jednodniowe należy zmieniać codziennie.
• Soczewki dwutygodniowe i miesięczne również należy co wieczór wyjmować, płukać i umieszczać w płynie dezynfekującym, aby ponownie je założyć następnego ranka. Wymienia się je co dwa do czterech tygodni.
• Soczewki całodobowe mogą pozostawać na gałce ocznej nieprzerwanie przez dwadzieścia cztery godziny. W zależności od typu, wymienia się je na nowe raz lub dwa razy w miesiącu. Soczewki te zaleca się tylko w szczególnych przypadkach.

Przy korzystaniu z soczewek kontaktowych właściwa higiena ma olbrzymie znaczenie, gdyż nie można dopuścić do zakażeń w oku. Dlatego przed dotknięciem soczewek należy zawsze myć dłonie. Niezależnie od typu stosowanych soczewek kontaktowych, należy regularnie kontrolować u optyka zarówno same soczewki, jak i oczy.

Soczewki miękkie spoczywają na spojówce
Soczewki twarde spoczywają na rogówce

Okulary do czytania

Większość z nas w wieku 40-50 lat potrzebuje okularów do czytania. Jest tak, ponieważ soczewka oka sztywnieje z wiekiem, co utrudnia zmianę ostrości obrazu. Często odnosi się wówczas wrażenie, że widzi się zupełnie tak, jak dotychczas, z wyjątkiem sytuacji, gdy trzeba coś przeczytać lub obejrzeć z bliska. Osoby z krótkowzrocznością mają wtedy tendencję do zdejmowania okularów lub odsuwania tego, co chcą zobaczyć albo przeczytać, na odległość wyciągniętej ręki. Innymi słowy, okulary do czytania to po prostu okulary zakładane, gdy czytasz, robisz na drutach lub z innego powodu musisz skupić wzrok na czymś, co znajduje się blisko Ciebie.

Ponieważ wzrok zmienia się przez cały czas, moc Twoich okularów do czytania najprawdopodobniej również trzeba będzie z czasem dostosowywać. Pomogą tu badania wzroku przeprowadzane przez optyka.

Okulary do komputera

Wielu z nas ma pracę, która wymaga codziennego spędzania wielu godzin przed ekranem komputera. Czytanie treści na monitorze to dla oka sytuacja bardzo statyczna, mogąca utrudniać skupianie wzroku i powodować inne problemy. Użytkownik komputera może na przykład zauważyć, że zaczyna widzieć niewyraźnie, że oczy go szczypią lub stają się czerwone. Nierzadkie jest także uczucie ciężkich, zmęczonych oczu i zwiększona wrażliwość na światło. Można też doświadczyć krótko trwającego podwójnego widzenia. Problemom tym można zaradzić za pomocą okularów odciążających oczy podczas patrzenia na ekran.

Okulary do komputera i inne rodzaje szkieł korekcyjnych

Jeśli nosisz już okulary i nie masz problemu ze skupianiem wzroku na znajdujących się w pobliżu obiektach, możesz nosić swoje zwykłe okulary lub soczewki kontaktowe także podczas pracy przed ekranem. Jeśli natomiast używasz okularów z polem do czytania lub szkieł progresywnych z tzw. płynną ogniskową, do pracy z komputerem możesz potrzebować specjalnych okularów, ponieważ pole do czytania znajduje się w nich wyżej, jest szersze i dostosowane do odległości do ekranu. Noszenie przed ekranem okularów do bliży lub szkieł progresywnych z płynnym przejściem może też prowadzić do nieświadomego przyjmowania pozycji z odchyloną głową, co może powodować napięcie i bóle głowy, karku i ramion.

Wskazówka:

Niezależnie od tego, czy używasz okularów do komputera czy nie, zaleca się odwracanie wzroku od ekranu w odpowiednich odstępach czasu i np. wyglądanie przez okno, aby odprężyć mięśnie oka odpowiedzialne za skupianie wzroku na bliskich obiektach.

Operacja

Wiele klinik oferuje różne rodzaje operacji oczu. Zabiegi te które mogą uwolnić Cię od konieczności noszenia okularów lub soczewek kontaktowych. Operacje te znane są również pod nazwami „laserowa korekcja wzroku”, „laserowe usuwanie wady wzroku” czy „laserowa operacja oczu”. Może to zabrzmieć zniechęcająco, ale przed podjęciem decyzji o takiej operacji należy podjąć pewne środki ostrożności. Każdy tego typu zabieg wiąże się z ryzykiem, którego można uniknąć, pozostając po prostu przy okularach lub soczewkach kontaktowych.

Rodzaje operacji

Laserowa operacja rogówki

Laserowa operacja rogówki to zabieg mający na celu leczenie krótkowzroczności, dalekowzroczności oraz astygmatyzmu. Podczas operacji laser koryguje zakrzywienie rogówki. Spłaszczenie krzywizny rogówki koryguje krótkowzroczność, zwiększenie krzywizny – dalekowzroczność, natomiast asymetryczne usunięcie tkanki z rogówki niweluje astygmatyzm.

Za pomocą lasera można zmienić kształt rogówki na dwa sposoby – wycinając plasterek tkanki rogówki jednym rodzajem wiązki laserowej lub (stosując inny rodzaj wiązki) usuwając tkankę z powierzchni rogówki, tym samym wpływając na jej kształt.

Wymiana soczewki

Operacja soczewki lub tzw. „refrakcyjna wymiana soczewki” to zabieg polegający na zamianie naturalnej soczewki oka na wersję sztuczną. Aby pacjent nie musiał nosić okularów, należy zastosować soczewkę wieloogniskową, dzielącą światło na różne punkty skupienia. Dzięki takiemu rozwiązaniu pacjent może zarówno widzieć na dłuższe i krótsze dystanse, jak i czytać. Z wiekiem może to jednak powodować problemy, ponieważ w miarę starzenia się pacjenta zmniejsza się wrażliwość siatkówki na światło i zdolność widzenia kontrastów.

Soczewka kontaktowa wewnątrz gałki ocznej

Aby wykorzystać występującą u młodszych osób zdolność soczewki do skupiania wzroku na bliższych obiektach, można skorygować wadę wzroku operując oko i umieszczając rodzaj soczewki kontaktowej wewnątrz organu – na soczewce biologicznej, za tęczówką i źrenicą.

Ryzyko przy operacjach oczu

Z operacjami oczu wiąże się szereg zagrożeń. Może na przykład dojść do zakażenia. Nie ma też pełnej pewności, że uda się precyzyjnie trafić w tzw. punkt zerowy, aby uzyskać perfekcyjny wzrok. W przypadku operacji na samym oku istnieje zagrożenie dla wzroku oraz utrzymujące się przez całe życie zwiększone ryzyko rozwarstwienia siatkówki. Jeśli masz ponad 40 lat, w wielu przypadkach po operacji oka i tak nie unikniesz zakładania okularów do czytania, a ponieważ załamanie światła w oku zmienia się przez całe życie, istnieje również ryzyko konieczności ponownego poddania się operacji lub noszenia okularów na stałe. Zawsze należy więc dokładnie rozważyć, czy niedogodności związane z noszeniem okularów lub soczewek kontaktowych są wystarczająco duże, aby narażać się na wspomniane ryzyko.

Co wybrać?

Tylko Ty możesz zdecydować, które rozwiązanie w zakresie korekcji wzroku najbardziej Ci odpowiada. Warto przy tym skorzystać z doradztwa optyka i lekarza okulisty!